Những nghiên cứu chỉ ra rằng gan nhiễm mỡ hiện diện ở khoảng 80% người có chế độ ăn nhiều dầu mỡ, chất béo và khoảng 90% người thường xuyên lạm dụng bia, rượu. Để phòng ngừa và xử lý gan nhiễm mỡ hiệu quả, cần đặt ra những nguyên tắc ăn uống lành mạnh cho bản thân.
Tốt nhất người có gan nhiễm mỡ nên ăn kiêng những thực phẩm sau:
Đường và phụ gia đường: Đường và các chất phụ gia thường được tìm thấy trong kẹo, kem và nước ngọt, bánh ngọt, chè, nước ngọt có ga, các thực phẩm chứa nhiều đường hóa học vì có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng hơn. Cần tránh các loại đường khác, như fructose và xirô ngô, cũng giúp giữ lượng mỡ trong gan ở mức tối thiểu.
Đồ uống có cồn: Cồn ảnh hưởng đến gan, góp phần vào bệnh gan nhiễm mỡ và các bệnh gan khác, như xơ gan, viêm gan, ung thư gan. Người bị bệnh gan nhiễm mỡ nên loại bỏ rượu, bia ra khỏi chế độ ăn.
Ngũ cốc tinh chế: Ngũ cốc đã qua chế biến và tinh chế có trong bánh mì trắng, bún, phở và gạo trắng chứa ít chất xơ, có thể làm tăng lượng đường trong máu khi chúng được tiêu hóa. Nên thay ngũ cốc tinh chế bằng ngũ cốc nguyên hạt, khoai tây hoặc đậu sẽ tốt hơn cho bệnh gan nhiễm mỡ.
Đồ ăn xào, nấu, chiên, rán nhiều dầu mỡ: Ăn nhiều dầu mỡ hoặc ăn mặn có thể làm tăng lượng calo và nguy cơ tăng cân. Thay vì ăn đồ chiên rán người có gan nhiễm mỡ nên ăn đồ hấp, đồ luộc và đồ nướng trong lò.
Thực phẩm giàu cholesterol: Các thực phẩm giàu cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, mỡ động vật,..cũng là những món người bị gan nhiễm mỡ cần hạn chế, hoặc loại bỏ hoàn toàn khỏi thực đơn để bảo vệ gan và sưc khỏe.
Thực phẩm nhiều muối: Nên hạn chế thịt muối, rau củ muối, nên ăn nhạt hơn và chú ý rằng lượng muối hấp thu mỗi ngày không quá 6g.
Thịt: Hạn chế ăn da gia cầm, hạn chế ăn thịt đỏ như: thịt bò, thịt heo, thịt chế biến sẵn. Thay vào đó hãy ăn thịt trắng như thịt gà, thịt cá và đậu phụ.
Hoa quả quá ngọt: Hoa quả quá ngọt cũng không tốt cho người bệnh gan nhiễm mỡ. Tốt nhất nên sử dụng những hoa quả có vị ngọt vừa, hoa quả chứa nhiều vitamin c như bưởi, cam, …
Thuốc lá: Hút thuốc lá rất có hại cho cơ thể, đặc biệt là có hại cho gan. Sau khi hút thuốc, nồng độ nicotin trong máu sẽ tăng cao, do đó gan sẽ phải làm việc nhiều hơn để giải độc cho các chất nicotin này.
Thuốc tây: Thuốc tây có thể làm trầm trọng tình trạng gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân là khi vào cơ thể, thuốc sẽ được gan tiếp nhận và xử lý mà thuốc tây thường là những hóa chất điều trị bệnh. Nếu mắc bệnh ở gan mà tiếp tục sử dụng thuốc có thể gây tăng men gan, phát ban, người bị phù, người bị ngứa ngáy, … Ngoài việc phải hạn chế hoặc đặc biệt chú ý khi sử dụng thuốc chữa bệnh khi có gan nhiễm mỡ, người có gan nhiễm mỡ cũng cần chú ý khi uống các loại thuốc tránh thai và cảm cúm.
Các loại thực phẩm chế biến sẵn: Cá hộp, thịt hộp, đồng đông lạnh, thức ăn nhanh,..là những thực phẩm người bị gan nhiễm mỡ tuyệt đối không nên ăn. Trong các loại thực phẩm này thường chứa lượng đạm khá cao, không an toàn đối với người sử dụng.
Gia vị có tính kích thích: Hạn chế một số loại gia vị có tính nóng cao như: tiêu, ớt, gừng,.. vì có thể gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của gan.
Thực phẩm bị mốc: Thực phẩm bị mốc có chứa độc tố aflatoxin có thể gây ra ung thư loại 1, đặc biệt là ung thư gan.
Chú ý: Người gan nhiễm mỡ cần ghi nhớ không ăn quá nhanh, quá no bởi khi ăn quá nhanh cơ thể sẽ nạp vào một lượng lớn thức ăn nhưng bản thân lại không kịp nhận ra điều đó. Khi đó năng lượng nạp vào sẽ vượt qua năng lượng cần cho cơ thể hoạt động, từ đó các chất béo dư thừa sẽ bị gan hấp thụ.
Nguyên tắc giúp giảm gan nhiễm mỡ
Gan là một bộ phận đóng vai trò thanh lọc độc tố trong cơ thể bạn và có khả năng phục hồi nếu biết cách ăn uống khoa học. Nếu một ngày bác sĩ kết luận bạn bị gan nhiễm mỡ thì hãy lên kế hoạch ăn uống thật hợp lý để cứu lấy bộ phận vô cùng quan trọng này. Gan nhiễm mỡ không phải bệnh ác tính nhưng nếu để lâu ngày có thể gây ung thư gan. Ngoài việc cắt giảm những thực phẩm không lành mạnh, người gan nhiễm mỡ cũng cần tập luyện cơ thể đều đặn 30 phút mỗi ngày và kết hợp sử dụng thảo dược giúp loại bỏ gan nhiễm mỡ hiệu quả.
Một trong những thảo dược được biết đến như là khắc tinh của gan nhiễm mỡ được các chuyên gia đầu ngành đánh giá cao và nhiều người tin dùng phải kể đến là Nần nghệ (Dioscorea collettii) – dược liệu được phát hiện vào những năm 1970 và được các chuyên gia Đại học Dược Hà Nội phối hợp các thầy thuốc tại bệnh viện Việt Xô, các chuyên gia đến từ Liên Xô cũ chứng minh công dụng.
Nần nghệ vốn là thảo dược cực quý hiếm trong sách Đỏ Việt Nam, được người dân tộc Dao sử dụng chữa bệnh qua hàng ngàn năm. Dược chất chính có trong Nần nghệ là saponin có tác dụng tối ưu trong việc tăng đào thải những bọng mỡ thừa ra khỏi gan và nội tạng của con người. Không chỉ có tác dụng hạ mỡ trong gan, Nần nghệ còn giúp ổn định mỡ máu, bình ổn huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và giảm cân đối với những người thừa cân, béo phì.
Gần đây nhất cơ chế hạ mỡ máu, bào mòn mảng vữa xơ của Nần nghệ tiếp tục được chứng minh qua nghiên cứu lâm sàng tại bệnh viện Y học Cổ truyền Trung Ương (năm 2016) với sự ủng hộ của toàn bộ hội đồng Khoa học cùng sự đánh giá cao của PGS. TS Trần Quốc Bình – Nguyên Giám đốc bệnh viện Y học Cổ Truyền Trung Ương. Kết quả là Saponin trong Nần nghệ hỗ trợ tăng hoạt động chuyển hóa của mỡ tại gan, từ đó giúp hạ mạnh mỡ xấu LDL – c, hạ Triglycerid, hạ cholesterol toàn phần, ngăn ngừa mỡ xấu xâm nhập trở lại máu và các cơ quan nội tạng khác mà không gây ra bất kì tai biến nào đối với con người cả trong và sau sử dụng.
