Bệnh tăng huyết áp có nguy hiểm không?

Tăng huyết áp(THA) là bệnh lý thường gặp nhất trong các bệnh lý tim mạch. Tỷ lệ mắc bệnh rất cao ở người lớn tuổi và đang có xu hướng tăng nhanh trên toàn thế giới cũng như ở Việt Nam. Bệnh diễn biến thầm lặng, ít có các biểu hiện lâm sàng do vậy hầu hết các bệnh nhân đều rất chủ quan, nhưng lại gây ra các biến chứng nặng nề cho người bệnh và cho cả xã hội. Hiểu biết một cách đầy đủ sẽ giúp phát hiện bệnh sớm, điều trị có hiệu quả nhằm hạn chế tối đa các biến chứng của bệnh. 

Làm thế nào để biết mình có bị tăng huyết áp hay không?

Đo huyết áp là phương pháp duy nhất để biết mình có bị tăng huyết áp hay không. Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới, gọi là tăng huyết áp khi huyết áp tối đa >140mmHg và huyết áp tối thiểu >90 mmHg.

Vậy đo huyết áp phải được tiến hành như thế nào cho đúng?

Huyết áp phải được đo khi người bệnh trong trạng thái nghỉ ngơi (không gắng sức ít nhất 5 phút trước khi đo), không dùng các chất kích thích (bia, rượu, thuốc lào, thuốc lá; trà, cà phê). Huyết áp phải được đo ít nhất 2 lần, mỗi lần cách nhau 2-5 phút, giá trị huyết áp là con số trung bình cộng của 2 lần đo.

Nguyên nhân nào dẫn đến tăng huyết áp?

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tăng huyết áp. Tuy nhiên, khoảng >95% các trường hợp không phát hiện được nguyên nhân tăng huyết áp. Trong trường hợp này người ta gọi là bệnh tăng huyết áp; còn nếu tìm thấy căn nguyên thì đó là tăng huyết áp triệu chứng (tức tăng huyết áp chỉ là 1 dấu hiệu của bệnh, chứ không phải là 1 bệnh).

Biểu hiện của bệnh tăng huyết áp như thế nào? Làm thế nào để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp?

Biểu hiện của bệnh tăng huyết áp rất ít, không đặc hiệu cho bệnh. Chính vì vậy người bệnh thường chủ quan và chỉ khám, điều trị khi đã xảy ra các biến chứng. Bệnh có thể biểu hiện bằng các triệu chứng như đau đầu, đỏ bừng hay nóng bừng mặt, tức nặng ngực. Chính vì ít biểu hiện nên cách phát hiện bệnh sớm duy nhất là kiểm tra huyết áp thường xuyên, nhất là khi có các dấu hiệu nghi ngờ, hoặc khi con số huyết áp gần tới mức tối đa cho phép (gần đến giá trị 140/90 mmHg).

Bệnh tăng huyết áp có nguy hiểm không?

Bệnh tăng huyết áp rất nguy hiểm vì 3 lý do:
– Tỷ lệ mắc bệnh rất cao và đang có xu hướng tăng nhanh trên toàn thế giới cũng như ở nước ta: trên một nửa dân số có tuổi >50 bị tăng huyết áp ở các nước phát triển. Còn ở Việt Nam, tại Hà Nội có khoảng 20% những người >50 tuổi đã bị cao huyết áp.
– Bệnh gây nên rất nhiều các biến chứng, để lại hậu quả rất nặng nề cho người bệnh cũng như cho xã hội như: nhồi máu cơ tim, suy tim; chảy máu não hay tắc mạch máu não; suy thận; giảm thị lực dẫn tới mù loà…
– Mặc dù gây ra các biến chứng nặng nề như vậy nhưng các biểu hiện của bệnh khi chưa có biến chứng lại rất nghèo nàn, do vậy hầu hết các bệnh nhân đều rất chủ quan, không tuân thủ điều trị một cách đầy đủ nên tỷ lệ gặp các biến chứng còn rất cao.

Khắc phục tăng huyết áp như thế nào?

Điều trị THA là một quá trình suốt đời. Chỉ có tuân thủ chế độ điều trị thích hợp mới giảm được các tai biến do tăng huyết áp. Nhiều bệnh nhân, và ngay cả một số thầy thuốc khi thấy huyết áp trở về bình thường đã cho bệnh nhân dừng thuốc. Đây là sai lầm rất nguy hiểm, chẳng lẽ lại dừng thuốc để chờ TAI BIẾN chăng!!!

Các biện pháp điều trị: bao gồm 2 biện pháp:

Các biện pháp không dùng thuốc: là phương pháp điều trị bắt buộc dù có dùng thuốc hay không. Bao gồm:

• Từ bỏ các thói quen nguy hại: hút thuốc lá; uống nhiều rượu; thói quen ăn mặn; lười vận động.
• Giảm cân nặng (nếu có thừa cân).
• Tăng cường tập luyện thể lực (tuỳ theo khả năng thể lực của mỗi người mà có các biện pháp tập luyện thích hợp): tập đều đặn hàng ngày, mỗi ngày ít nhất 45 phút.
• Chế độ ăn uống: giảm muối (lượng muối ăn không quá 6gr muối/ngày). Hạn chế ăn mỡ động vật và các thức ăn giàu cholesterol (như phủ tạng động vật).

Đối với nhiều bệnh nhân THA nhẹ, chỉ việc thay đổi lối sống đã có thể làm cho huyết áp trở về bình thường. Nếu huyết áp không trở về bình thường, việc điều chỉnh lối sống kết hợp với điều trị bằng thuốc cũng góp phần hạn chế các biến chứng và giúp kiểm soát tốt huyết áp.

Dùng tây y hoặc các thực phẩm BVSK: Tuỳ mức độ tăng cũng như giai đoạn của bệnh và sự nhạy cảm của từng cá nhân, các chuyên gia sẽ giúp người bệnh chọn lựa được các thuốc phù hợp nhất cho mỗi trường hợp bệnh nhân khác nhau.

Nếu sau khi uống thuốc có huyết áp bình thường rồi thì có nên uống thuốc nữa hay thôi?

Như trên đã nói, nguyên tắc quan trọng nhất trong khắc phục tăng huyết áp là lâu dài, suốt đời. Đây là nguyên tắc quan trọng nhất, nhưng cũng lại là nguyên tắc hay bị bỏ quên nhất. Người bị THA khoẻ mạnh, sinh hoạt bình thường, huyết áp đo ổn định thì lại bỏ không uống thuốc. Cho đến khi xuất hiện trở lại các triệu chứng, biến chứng hoặc đo huyết áp thấy cao, lúc đấy mới lại dùng thuốc. Điều trị như vậy sẽ không có tác dụng dự phòng được các biến chứng có nghĩa là không có hiệu quả. Vì vậy, dù huyết áp có bình thường, dù cảm thấy khoẻ mạnh, làm việc và sinh hoạt bình thường, thì người bệnh vẫn phải duy trì uống thuốc đều đặn, có như vậy mới đạt được mục đích điều trị như đã nêu trên.